Không một phần thưởng lớn lao nào có thể bù đắp nỗi khổ vô tận của người mẹ bằng sự quan sát, nhìn ngắm bé lớn lên. Thực là một điều kỳ diệu, quả là tuyệt vời! Mới ngày nào bé còn nhăn nheo xấu xí, khóc oe oe lúc mới chào đời mà đến bây giờ bé đã ngo ngoe hóng chuyện, da dẻ hồng hào, mỉm cười đáng yêu rồi cười thành tiếng.
Nụ cười của thiên thần nhỏ đã xóa tan đi bao nỗi bực dọc, âu lo của người mẹ. Tiếng khóc và nụ cười làm bừng sáng sinh khí trong ngôi nhà, gợi mở tương lai tươi sáng… Rồi bé từ từ ngẩng cao đầu, rồi bé biết lật, biết bò, biết hóng chuyện, bé chập chững tập đi, hai tay giơ cao để giữ thăng bằng giống như người hát xiếc đi trên sợi dây thép.
Mỗi một ngày nhìn thấy sự tiến bộ của bé là niềm vui lớn của ta. Khi bé nhú lên hai chiếc răng cửa, khi bé bập bẹ vài tiếng nói đầu tiên, ta thấy lòng trần ngập hân hoan. Tôi vẫn nghĩ rằng có thể bé được sinh ra, chính ngay trong tuổi ấu thơ này, đã trả ơn trọn vẹn cho cha mẹ rồi đó!
Theo dõi bé, ngắm bé mỗi ngày, quan sát bé lớn khôn, ta bỗng tìm thấy chính hình ảnh ta ngày xưa! Ta thấy cái cuộc sống miên man và ta bỗng cảm ơn bé vì đã xuất hiện trong cuộc đời ta. Cũng nhờ bé ta mới biết thế nào là công ơn cha mẹ sinh thành dưỡng dục và các bà mẹ gặp nhau dành phần lớn thời gian chỉ kể về đứa con của họ.
Bà thì hớn hở khoe con mới 4 tháng đã mọc răng, mười tháng đã chập chững biết đi. Bà thì hãnh diện con mới 16 tháng đã thuộc ca dao. Một vài bà khác lo âu: “Sao cháu đã thôi nôi rồi mà chưa thể đứng vững được ”, “Sao bé nhà mình tám tháng rồi mà chưa mọc răng”?
Sự phát triển của mỗi bé một khác nhau, không bé nào giống bé nào. Mỗi bé phát triển theo một cách rất riêng, nhưng nhịp nhàng và hoàn hảo – nếu không có bất kỳ một lý do nào ảnh hưởng đến thai kỳ – đều đưa đến mục đích là làm cho đứa trẻ thành người, theo một khuôn mẫu rất riêng của bé. Có thể nói tất cả tiến trình phát triển của bé đã được đánh dấu từ trên những di thể (gènes) ngay khi đang phát triển trong bụng mẹ.
Rồi còn các yếu tố khác – yếu tố nội tiết, thần kinh, môi trường (kinh tế, khí hậu…) cũng ảnh hưởng một phần tới bé, rất nhỏ thôi. Có bé sinh ra bụ bẫm, lớn lên nở nang vạm vỡ hơn người nhưng chậm nói, chậm mọc răng, sau này có thể trở thành một lực sĩ vai u thịt bắp. Có bé ốm yếu, làm đủ cách nhưng không có cách nào làm mập được, nhưng biết nói sớm. Có bé cha mẹ tưởng bé bị câm vì nói chậm mà lúc đi học lại thông minh xuất chúng… Biết như thế rồi nên ta sẽ không hãnh diện hay lo sợ một cách vô ích về sự phát triển nhanh chậm của bé. Miễn là chúng ta biết cách săn sóc bé đúng mức.
Dĩ nhiên, một số bé mới sinh cũng phải đưa đến khám ở bác sĩ chuyên môn. Bác sĩ sẽ chữa bệnh cho con nếu con mắc bệnh. Nếu không bệnh thì bé có thế nào ta sẽ yêu bé thế đó, bé có ra sao ta vẫn sẽ yêu bé như vậy. Tình yêu lớn lao của cha mẹ đủ sức thay đổi tất cả những xấu xí, thua thiệt của bé cả về thể chất lẫn tinh thần, giúp bé thêm tự tin sống hạnh phúc, thành công sau này nữa.
Trái lại, nếu ta bày tỏ sự thất vọng vô cùng trước một vài khuyết tật của bé sẽ gián tiếp khiến cho bé mặc cảm, khốn khổ suốt một đời. Tôi đã chứng kiến những người rất yêu một đứa con tàn tật, sẵn sàng hy sinh vì nó, dù biết nó khó nuôi, khù khờ cũng mặc, chỉ mong nó được sống bình thường như những đứa trẻ bình thường khác. Trái lại, có người tạo ảo tưởng về đứa con của mình quá nhiều, đâm ra thất vọng khi con của mình không giống với tưởng tượng của họ. Có người còn ghét con vì nó không hợp tuổi mình, không phải nam nhân nữ quý… Những người đó không đáng làm cha mẹ!
Sự phát triển của bé thực ra phải tính từ lúc trứng thụ thai biến thành hai tế bào con và sau đó là quá trình phát triển phôi thai cho đến ngày bé oa oa chào đời. Ở 8 tuần đầu trong bụng mẹ, “bé” chỉ nặng 1 gram và cao 7,5cm, và cuối tháng thứ 6, “bé” nặng khoảng 1 kg và cao 35cm. Trong khoảng thời gian đó, “bé” sống trong môi trường nước, sự hô hấp lúc này không phải bằng phổi mà bằng hệ thống nhau – thai nhi, qua cuống rốn, sự tuần hoàn cũng khác xa với lúc bé được sinh ra đời.
Có thể nói lúc đó bé chẳng khác nào một con cá, sống trong nước và thở bằng mang – Khi sinh ra, bé sống trong môi trường khác hẳn, môi trường khí của chúng ta đang sống. Bé đã trải qua thời gian 9 tháng 10 ngày, biết bao nguy hiểm để được làm người! Gần đây, một số nước Bắc Âu đã tiến hành thí nghiệm cho trẻ sinh dưới nước, rất thành công. Trong suốt thời gian sống trong bụng mẹ đó, có nhiều tác nhân có thể gây nguy hại cho bé về sau: chẳng hạn người mẹ bị chiếu nhiều X quang, nghiện ma túy… Ta đã nghe nói về những loại thuốc gây quái thai và tôi đã có dịp chứng kiến những bé sơ sinh bị lên cơn nghiện vì mẹ bé… nghiện ma túy!
Cho nên, không phải vô cớ mà người xưa ở Đông Phương ta đã tính tuổi con người kể từ khi còn nằm trong bụng mẹ – tuổi ta – và đã có một quan niệm rất khoa học và nhân bản là thai giáo.
>>> Xem thêm: Các giai đoạn phát triển của bé qua từng thời kỳ ( từ 0-3 tháng tuổi)
