Thực phẩm dinh dưỡng của bé theo giai đoạn – Phần 2

0
916

Tôi phải nói rằng, ngay cả chuyên môn tính toán chi li thì vẫn xa rời thực tế: ăn đâu phải chỉ là nhồi nhét! Thú thực, các con tôi, đứa nào hình như cũng bị thiếu dinh dưỡng cả. Nhưng may không đến nỗi nặng để thành bệnh. Một phần có lẽ nhờ tôi biết thay đổi thức ăn cho chúng để chúng có đủ chất và khi chúng đã lớn thì tôi theo nguyên tắc thiên nhiên nghĩa là căn cứ vào sự thèm ăn của chúng. Thèm rau thì cứ ăn rau cho đã, thèm cá thì ăn cá, thèm mắm thì ăn mắm… Nếu không thèm gì cả thì cứ… nhịn đói!

Nếu bạn đã đọc về thực phẩm dinh dưỡng cho bé theo giai đoạn phần trước thì bạn đã nắm được nhu cầu dinh dưỡng của bé, đến bài này blogmebimsua.com tiếp tục giới thiệu tới các bạn thực phẩm cho bé trong những năm tháng đầu đời.

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ

Sữa là thức ăn tốt nhất cho trẻ vì trong sữa có đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết: chất đạm, chất béo, chất đường, nước, sinh tố, khoáng chất… Nhưng sữa không, không đủ. Từ lúc bé được 4 tháng trở đi bé cần thêm những thực phẩm khác mới cung cấp đủ năng lượng và các chất cần thiết. Người ta tính thấy một bé nặng 5 kg, muốn có đủ lượng chất sắt trong ngày phải uống cỡ 3 lít sữa. Dĩ nhiên, bé không thể uống được chừng đó. Vì thế mà phải cần những thức ăn khác bổ sung.

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ

Ngay cả sữa nữa, cũng có nhiều thứ, nhiều loại, cách pha chế khác nhau – trừ sữa mẹ – không thể mua bất cứ sữa nào cho bé uống đại và nhất là không nên thay sữa “như thay áo” mà nên hỏi ý kiến bác sĩ khi gặp những trường hợp bé không chịu sữa, bị ói, bị ỉa… để chọn một thứ sữa thích hợp, cách pha chế thích hợp.

Nước cháo, bột sữa

Ngay từ tháng thứ tư, ta đã có thể cho bé bú sữa pha bằng nước cháo loãng – trong trường hợp cho bú sữa bò – Một muỗng gạo, ½ lít nước nấu sôi trong vòng một giờ đồng hồ, thêm nước chín vào cho đủ nửa lít dùng để pha sữa cho bé trong ngày. Từ tháng thứ năm bé có thể bú sữa với một thứ nước cháo đậm đặc hơn (hai muỗng gạo) và ăn thêm bột sữa. 

nước cháo, bột, sữa

Trên thị trường có nhiều loại bột sữa pha chế sẵn, chỉ việc thêm nước chín vào, khuấy đều là xong. Bột, nước cháo giúp bé mau lên cân và giúp cho sự tiêu hóa sữa mau lẹ hơn, đồng thời cũng tập dần cho bé quen với các thức ăn cứng để dễ dứt sữa sau này. Ngay từ tháng thứ tư, cơ thể bé đã có đủ các mem cần thiết để tiêu hóa chất bột trong bột sữa và cháo. 

Riêng bột đậu, phải 6 tháng trở lên mới tiêu được. Sữa vẫn luôn luôn là thức ăn chính của bé trong giai đoạn này. Thấy bé ăn bột được và khá lên, ta dễ có xu hướng cho bé ăn toàn bột, chẳng bao lâu sinh ra bao nhiêu thứ bệnh rắc rối. Một bé bốn tháng, chỉ ăn vài muỗng bột mỗi ngày, bé 5 – 6 tháng ăn 4 – 5 muỗng là nhiều. Nên thêm mỡ dầu vào bột, bột sẽ mềm, dễ ăn và tăng thêm năng lượng.

Rau cải, trái cây, thịt, trứng

Từ tháng thứ 5, bé được ăn thêm rau cải: cà rốt, khoai bí, rau muống, rau dền, đậu… nấu nhừ, dùng nước pha sữa, rồi dần dần cho ăn luôn cả xác tán nhuyễn, thêm chút muối, chút sữa hoặc đường gì cũng được. 

Thực phẩm dinh dưỡng của bé t

Từ tháng thứ 6 cho thêm thịt vào hầm với rau cải như trên, mỗi ngày bé ăn một vài muỗng, tuần ăn ba bốn lần thôi. Cũng trong thời gian này, mỗi tuần cho ăn thêm trứng – chỉ lấy tròng đỏ – ăn tuần hai lần và mỗi lần 1/3 hoặc ½ trứng. Bé cũng được ăn thêm cam, chuối… Nước cam, chanh, có thể cho bé uống ngày từ trong tháng nếu bé bú sữa bò. Mỗi lần thêm một thức ăn mới, lúc đầu có bé tỏ vẻ không ưa. Đừng ép. Kiên nhẫn tập cho bé từ từ.

Thực ra không nên làm cho phức tạp mọi chuyện! Ăn không phải chỉ là nhồi nhét cho no bụng! Ăn cũng không cần áp lực hù dọa, ép uổng, gạt gẫm. Nhiều gia đình nghèo khó mà con ăn uống ngon lành, sởn sơ; trong khi gia đình khá giả – trí thức nữa – thì mỗi bữa ăn là một cuộc “vật lộn” giữa trẻ và người lớn, toát mồ hôi hột làm cho người cho ăn và người bị ăn trở thành “kẻ thù” của nhau! Tôi đã thấy có bà mẹ đọc nhiều sách, nghe hướng dẫn về làm y trong sách một cách khổ sở, mua cả cân tiểu ly cân cho chính xác từng gram, lùng sục mua cho được những món trong sách hướng dẫn (!), vậy mà trẻ lớn không nổi, bệnh hoài. Nhiều nơi nuôi trẻ chạy theo thành tích, ép ăn cho mau tăng cân, thậm chí “bóp mũi” cho nuốt, trẻ bị sặc, bị nghẹt thật đáng thường!

Một số nơi hướng dẫn dinh dưỡng cho bé nhiều khi rất lý thuyết, không phù hợp tình trạng kinh tế gia đình, không tìm hiểu kỹ món ăn sẵn có, dễ kiếm ở địa phương, mà chỉ theo lý thuyết sách vở, kết quả rất tai hại: trẻ lớn không nổi, mẹ thì mặc cảm không biết nuôi con, không có nhiều tiền! Ngược lại, hiện nay tình trạng béo phì ở trẻ em – nhất là các thành phố lớn – rất đáng lo ngại. Nhiều gia đình đua nhau mua sắm các loại sữa, thay đổi sữa xoành xoạch theo quảng cáo, tiếp thị, cho trẻ ăn quá nhiều chất ngọt, chất béo, fast food dẫn đến béo phì, gây nhiều thứ bệnh sau này. Tóm lại, rất cần sự hiểu biết đầy đủ về dinh dưỡng, không bị cuốn hút vào cuộc chạy đua tiêu thụ, khổ cho mình và cho bé.

>>> Có thể bạn quan tâm: Dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh trong 6 tháng đầu đời

Dưới đây là lời khuyên của Viện dinh dưỡng: 

  1.  Ăn phối hợp nhiều loại thực phẩm.
  2. Cho trẻ bú mẹ ngay sau khi sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu.
  3. Cho trẻ ăn bổ sung hợp lý. Thực hiện “tô màu” đĩa bột và tiếp tục cho bú tới 18 – 24 tháng.
  4. Ăn thức ăn giàu đạm với tỷ lệ cân đối giữa nguồn thực vật và động vật. Tăng cường ăn đậu phụ và cá.
  5. Ăn chất béo ở mức vừa phải, phối hợp giữa mỡ, dầu thực vật. Ăn thêm vừng, lạc.
  6. Tăng cường các thực phầm giàu canxi như sữa, các sản phẩm chế biến từ sữa.
  7. Dùng nguồn nước sạch để chế biến thức ăn. Uống đủ nước chín hàng ngày.
  8.  Sử dụng muối I ốt. Không ăn mặn.
  9. Ăn thực phẩm sạch và an toàn, ăn nhiều rau củ và quả chín hàng ngày.
  10. Duy trì cân nặng ở “mức nên có”.

Theo BS. Đỗ Hồng Ngọc

>>> Xem thêm: Sữa non có phải là “thần dược” cho bé trong những ngày mới chào đời